ایرنا و اشتباهی دیگر ؛ این بار با کرونا

پرسش: ایرنا خبرگزاری رسمی دولت درتازه ترین اشتباه ازسلسله اشتباهات خبری دو سال گذشته خود خبری باعنوان"ویروس کرونا در دمای 70 درجه پنج دقیقه زنده می ماند" منتشر کرد که با توجه به فراگیر ی نگرانی جامعه از این بیماری هولناک و مهلک بازتاب منفی گسترده ای داشته حال آنکه اصل خبر چیز دیگری است.

این رسانه دولتی که به اعتبار کمیته مشورتی دندانپزشکی کرونا معاونت درمان وزارت بهداشت 27/1/1399 مبادرت به انتشار چنین خبر نادرستی که محصول اشتباه مترجمان بود، کرده و آورده است : این ویروس در دمای 4 تا22 درجه 14 روز، در دمای 37 درجه 2 روز، در دمای 56 درجه 30 دقیقه و در دمای 70 درجه پنج دقیقه قدرت ماندگاری (مقاومت) و بیماری زایی دارد.

ایرنا که دو سالی است در سایه مدیریت ضیاء هاشمی با منزوی شدن نیروهای مجرب از چرخه رسانه های حرفه ای و رقابت موثر با دیگر رسانه های داخلی و بین المللی عقب نگه داشته شد، در ادامه این خبر ترجمه ای نادرست می نویسد: هیپوکلریت و الکل رقیق شده به ترتیب 5 و 70 درصد پس از پنج دقیقه و آب و صابون با دمای 22 درجه نیز موجب نابودی ویروس کرونا می شوند.

"البته در خبر ایرنا ماده هیپو کلریت نیز به اشتباه هیدوکلریت نوشته شد."

فقط ذکر یک نکته اشتباه فنی پزشکی براساس جدول دستاورد وزارت بهداشت در خبر منتشره ایرنا کافی است که نسبت به اصل این خبر تشکیک شود تا رسانه با سابقه ای چون ایرنا از انتشار آن اجتناب می کرد و آن اشتباه اینکه در این جدول آمده برای نابودی ویروس کرونا باید به مدت پنج دقیقه دستان در الکل و هیپوکلریت سدیم (وایتکس) رقیق شده باقی بماند که اگر این عمل به دفعات انجام گیرد آن وقت معلوم نیست از نظر پزشکی چه بلایی بر سر پوست دستان و یا عوارض دیگر خواهد آمد.

البته برخی اطلاعات دیگر در این خبر نادرست ترجمه ای نیز آمده بود که با صرف نظر از آن جهت آگاهی مخاطبان به اصل خبر می پردازیم تا نتیجه تحقیقات علمی و پزشکی که در قالب مقاله ای در لنست "THE LANCET Microbe" چاپ و متاسفانه به اشتباه ترجمه شده بود، به درستی در اختیار خوانندگان و مخاطبان قرار گیرد.

در مقاله لنست که اخیرا منتشر شد، آمده است : "اعداد مربوط به جداول نتایج مطالعه فوق می باشد که مغایرتی با پروتکل ها ندارد و زمان های سنجش شده در مطالعه 5 ، 10 و 15 دقیقه ای است و به این معنی نیست که زمان تماس های لازم توصیه شده جهت گندزدایی تغییر کرده است".

نتایج این تحقیق نشان می دهد که " پس از پنج دقیقه ویروس قابل تشخیص نبوده اما این موضوع در زمان های کمتر اندازه گیری نشده است "

همانطور که در پارگراف اخیر پیداست محققان دریافتند پس از اینکه پنج دقیقه از زمان آلودگی ویروس کرونا بگذرد تشخیص آن ممکن نخواهد بود حال آنکه در خبر ایرنا آمده است برای نابودی ویروس کرونا باید به مدت پنج دقیقه دستان را در هیپوکلریت (وایتکس) و الکل رقیق شده نگه داشت تا کاملا نابود شود.

در این خبر ایرنا به اشتباه تاکید شده است که دستان را باید به مدت پنج دقیقه در الکل یا هیپوکلریت  رقیق شده و 15 دقیقه نیز با آب و صابون شست و شو داد.

در این مطالعه که توسط محققان چینی درخصوص پایداری SARS COV-2 در محیط های مختلف انجام شد ویروس در بافت سلول کشت داده شد تا ماندگاری آن بررسی شود و در قسمت دوم تحقیق نیز بررسی تاثیر گندزداهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت که در این مطالعه گندزداهابا زمان 5 دقیقه و بیشتر (15 و 30 دقیقه) بررسی شد و در تمام موارد به استثنای محلول رقیق شده صابون دست در 5 دقیقه و در سایر موارد ویروسی مشاهده نشد.

ایراد اصلی طراحی این تحقیق این است که زمان کمتر از 5 دقیقه مثلا یک یا دو دقیقه بررسی نشد که اگر مورد بررسی قرار می گرفت به طور قطع با توجه به مطالعات گذشته و دستورالعمل های سازمان های مسئول یک دقیقه کافی بود.

در حالی ایرنا در خبر خود به نقل از اشتباه مترجمین مقاله از ماندگاری (مقاومت) پنج دقیقه ای ویروس کرونا در برابر الکل و هیپوکلریت رقیق شده می گوید که هیچ اطلاعاتی از بررسی نشدن زمان کمتر از پنج دقیقه به خواننده و مخاطبان خود ارایه نمی دهد که همین امر موجبات تشویش و نگرانی مخاطبان را به دنبال داشته است.

دیگر اینکه در خبر ایرنا نسبت های گندزداهای مورد استفاده هم به اشتباه اطلاع رسانی شده و نوشته است که هیپوکلریت رقیق شده 5 درصد درحالی که منظور مقاله لنست محلول حاوی غلظت 1/0 درصد کلر بوده است نه میزان رقت آن و اگر منظور مقاله رقت باشد رقت محلول 1 به 2،49 درصد می باشد نه 5 درصد که این نشان می دهد مترجم یا مترجمان کمیته مشورتی دندانپزشکی کرونا وزارت بهداشت به اصول شیمی محلول سازی آشنا نبوده و این خبر نیز با کمترین دقتی به اشتباه در رسانه دولتی نیز منتشر شده است.

از ایرادهای دیگری که به اطلاعات منتشره در ایرنا درباره این مقاله وارد است استفاده از روش نامناسب کنترل عفونت محیطی است که اگر قرار باشد افراد دستان خود را پنج دقیقه در ظرف ماده گندزدا قرار دهند همیشه باید یک ظرف حجیم گندزدا با خود حمل کنند و مضافا اینکه نگهداری دست در محلول 5 درصد(وایتکس غلیظ) به مدت 5 دقیقه موجب آسیب جدی پوست و مشکلات تنفسی خواهد شد.

                         

###